Kırma (refraksiyon) kusuru nedir?

Gözümüzün görme fonksiyonları, kabaca bir fotoğraf makinesinin görüntüyü elde etme fonksiyonuna benzetilebilir. Dış ortamdan gelen ışınlar, gözün en dışta bulunan saydam tabakası olan kornea ve mercek (lens) gibi kırıcı yüzeylerden geçerek, gözün ağ tabakasında bulunan ve görmeden sorumlu olan sarı noktada odaklanır. Dış ortamdan gelen ışınların, sarı noktadan farklı bir yerde odaklanmasına bağlı olarak oluşan görme bozukluklarına “kırma kusuru” adı verilir.

Kırma (refraksiyon) kusuru tipleri nelerdir ?

Kırma kusurları 3 grupta incelenebilir:

Miyopi

Uzağı net görememe olarak tanımlanan miyopi, göze gelen ışınların ağ tabakanın üzerinde değil, önünde odaklanması sonucunda oluşur. En sık gözün ön-arka ekseninin normalden uzun olmasına bağlı olarak gelişir. Yapısal bir bozukluktur ve genetik geçişi sıktır. Genellikle okul çağında başlar ve yaş ilerledikçe artış gösterir.

LONGSIGHTEDNESS

Genel olarak yakını iyi görememedir. Göze gelen ışınların ağ tabakanın üzerinde değil, arkasında odaklanması sonucunda meydana gelir. Miyopinin tam tersine, hipermetropide gözün ön-arka ekseni normalden daha kısadır. Hipermetropiye en sık yol açan etkenler, yapısal ve kalıtsal nedenlerdir. Tedavi edilmeyen hipermetropi çocuklarda göz tembelliği riskini artırır. Bu nedenle, okul çağı öncesinde çocukların göz muayenesi olması önerilir. Hipermetropi dışında 40 yaşın üzerinde göz merceğinin yakına odaklanma özelliğinin azalmasından kaynaklanan yakını görme bozukluğuna da “presbiyopi” adı verilir. Presbiyopi bir göz hastalığı olmayıp, yaşlanma sürecinin doğal bir parçasıdır.

Astigmatizm

Korneanın ışığı kırma gücünün değişik meridyenlerde farklı olmasından kaynaklanır. Astigmatizm, her mesafede bulanık görmeye yol açan bir göz hastalığıdır. Yapısal olabileceği gibi kornea tabasında değişime yol açabilen hastalıklar, enfeksiyonlar ve travmalar sonucunda da oluşabilmektedir.

Kırma (refraksiyon) kusurları nasıl tedavi edilir?

Kırma kusurlarının cerrahi tedavisi temel olarak 2 grupta incelenebilir:

EXCIMER LAZER OPERASYONU

Aslında bir ışık kaynağı olan lazer, ışığı oluşturan dalga boylarından birinin özel sistemler yardımıyla güçlendirilmesi, belirli bir yöne yönlendirilmesi ve şiddetinin artırılması ile elde edilir. Excimer lazer de bu şekilde elde edilen ve gözle görülemeyen mor ötesi dalga boyunda yer alan bir ışık kaynağıdır. Gözlük veya lens kullanmayı gerektiren kırma kusurlarının tedavisinde bu lazer sistemi kullanıldığı için operasyon da “excimer lazer” olarak adlandırılmıştır. Excimer lazer operasyonu, dünyada

50 milyondan fazla insanın gözlükten ve lensten kurtulmasını sağlamıştır.

Excimer lazer operasyonunda, tüm aşamaları kişiye özel hale getirilen modern lazer teknolojisi kullanılır. Excimer lazer operasyonu; gözün kornea tabakasına yeniden şekil vererek kırma kusurlarını tedavi eder. Her gözün yapısı ve bozuklukları birbirinden farklı olduğu için her kişiye, hatta her göze farklı bir yöntem kullanılır. Herkesin göz yapısındaki kendine özel farklılıklar, kişiye özel tedaviyi gündeme getirmiştir.

Excimer lazer operasyonunun aşamaları şunlardır:

a) Kişisel görüş profilinin saptanması 

Uygulanan özel testler ile konuğumuzun gözünün yapısal ve fonksiyonel özellikleri belirlenir. Kullanılan özel sistem, görme kusurunun üç boyutlu haritasını çıkarır ve daha sonra bu haritadan alınan dijital bilgiler aracılığıyla kişisel tedavi planlanır. Lazer tedavisinde, cihazın gözün planlanan noktasına atış yapması çok önemli olduğu için cihazla göz arasında dijital bir kilitleme sistemi kullanılır.

b) Korneada bir katman (flep) oluşturulması

Gözün kornea tabakasında, cerrahi bıçak kullanmadan bir katman oluşturulur ve bu tabaka kaldırılır. Kullanılan yüksek teknoloji, bu katmanın çapının, kalınlığının, korneaya tutunma yerinin ve düzenliliğinin planlandığı şekilde oluşturulmasına hizmet eder.

c) Kişiye özel lazer operasyonu

Kişiye özel excimer lazer operasyonu ile gözün kornea tabakasına yeniden şekil verilir ve kırma kusurları tedavi edilir.

d) Korneada oluşturulan katmanın kapatılması

Kişiye özel excimer lazer operasyonu uygulandıktan sonra korneada oluşturulan katman kapatılır ve operasyon sona erer.

GÖZ İÇİ (İNTRAOKÜLER) LENS OPERASYONU

Yüksek numaralı miyopu, hipermetropisi, astigmatı olan veya korneasının özellikleri nedeniyle excimer lazer operasyonu uygulanamayan kişilerde; göz içi (intraoküler) lens operasyonu ile gözlük veya lens kullanmadan keskin bir görüş sağlanabilmektedir. Göz içi (intraoküler) lensler, gözlük veya kontakt lensler gibi görüntünün gözdeki sarı nokta üzerine net olarak düşmesini sağlayarak kişinin kırma kusurunu ortadan kaldırır.

Göz içi (intraoküler) lens operasyonunda da, tüm aşamaları kişiye özel hale getirilen modern teknoloji kullanılır. Bu operasyonda; kişinin kendi gözündeki lensin (merceğin) üzerine, ön veya arka kamara olarak adlandırılan boşluklara yüksek teknolojiyle üretilen göz içi lensler yerleştirilir veya kişinin kendi gözündeki lens (mercek) çıkarılarak aynı yere uygun numaralı göz içi lens konur. Her gözün yapısı ve bozuklukları birbirinden farklı olduğu için göz içi (intraoküler) lens operasyonunda da her kişiye, hatta her göze farklı bir yöntem kullanılır, yani kişiye özel bir operasyon planlanır.

Göz içine yerleştirilecek olan lens, kişinin kırma kusuruna (miyopi, hipermetropi, astigmatizm) uygun olarak seçilir. Bu anlamdaki en büyük yenilik birden fazla kırma kusuruna sahip olan kişilerde, bu kırma kusurlarının hepsini birden gidermeyi amaçlayan multifokal (çok odaklı) lenslerdir.

Göz içi (intraoküler) lens operasyonunda kullanılan lensler kabaca üç grupta sınıflanabilir:

Monofokal (tek odaklı) göz içi mercek: Kırma kusurlarından sadece birini tedavi eder.

Bifokal (iki odaklı) göz içi mercek: Yakın ve uzak olmak üzere iki odaklı merceklerdir. Hem yakının hem de uzağın gözlüksüz olarak görülmesini sağlasa da, orta mesafe (40 cm – 2 metre) net görülemez. Multifokal (çok odaklı) göz içi mercek: “Akıllı lens” olarak adlandırılan bu tip lenslerin en çok tercih edileni trifokal (üç odaklı) lenslerdir. Trifokal lensler kişinin gözlüksüz olarak uzağı, yakını ve ara mesafeyi (40 cm – 2 metre) iyi görmesini sağlar.

Göz içi (intraoküler) lens operasyonunun aşamaları şunlardır:

a) Kişinin kendi lensinin çıkarılması

3 mm’den küçük bir cerrahi kesi aracılığıyla kişinin kendi gözüne ait lense ulaşılır ve bu lens bütünlüğü korunarak çıkarılır. Ardından, göz merceği ultrason dalgaları yayan bir cihazla sıvılaştırılır ve emilir.

b) Göz içi (intraoküler) lensin yerleştirilmesi

Kişinin kendi gözüne ait lensin yerine katlanabilir özelliğe sahip olan yeni bir yapay lens yerleştirilir. Lens, önceden kullanılan 3mm’lik cerrahi kesi aracılığıyla göz içine yerleştirildikten sonra vücut ısısıyla normal şeklini alır.